Gisteravond was ik in de Philharmonie in Haarlem, waar de Matthäus Passion werd uitgevoerd. Net als in de pre-coronajaren was het ook nu weer prachtig.
Vanaf mijn zitplaats had ik goed zicht op de man achter het kistorgel. Van alle musici moest hij het hardst werken. Vol overgave stortte hij zich in Bach’s vertolking van Jezus’ lijdensweg, op zijn gezicht verscheen geregeld een uitdrukking dat het hem speet dat het allemaal zo gelopen was.
Naast de organist was de evangelist bijzonder goed op dreef. Ook zonder kennis van het Duits kon je, door zijn expressie en mimiek, het verhaal volgen.
De Matthäus, vooral de finale (‘Wir setzen uns mit Tränen nieder’) is het mooiste wat er ooit aan muziek is geschreven. In de woorden van wijlen mijn ome Ben: alles na Bach is tevergeefs geweest.

Mulisch zei ooit: niemand kan naar waarheid zeggen: ik ben dood. Omgekeerd zou je kunnen zeggen dat je je eigen dood nooit zult beleven. In jouw leven bestaat jouw dood niet. Met andere woorden, in jouw leven ben je onsterfelijk. Een bemoedigende gedachte.

Mijn derde boek staat op stapel. Meer nog dan in mijn vorige boeken is het mij gelukt om zaken onvermeld te laten: show, don’ t tell. Als een smokkelaar aan de grens is gepakt en een telefoontje mag plegen, dan hoef ik zijn emoties niet te beschrijven. Een beetje lezer staat zelf met die telefoon in zijn hand. Om met Mulisch te spreken: je mag best iets aan het talent van de lezer overlaten.
Een schrijver wordt met elk boek beter. Hieruit postuleer ik: mijn beste boek is mijn volgende boek.

1. De wieleragenda in coronatijd: een week na la Primavera start la corsa delle foglie morte. Alsof de herfst een week na de lente begint. Het zijn bijzondere tijden.

Ik wantrouw waarheden van één zin.
Ook van twee die rijmen, zijn mij te min.